KİTAP ÖNERİSİ: Facebook Çağında Çocuk Büyütmek

Dijital dünyanın tutsağı olmak zorunda mıyız?

Çocukların dijital dünyayla tanışması ne zaman ve ne kadar olmalı? Çocuklar bu teknolojilerin bağımlısı olur mu? Tüm bu teknolojilerin çocuk üstündeki etkileri nelerdir? Ve en önemlisi, çocukları dijital dünyadan koruyabilir miyiz? Bu sorunun cevabı evet ise nasıl? Çocukların artık dijital dünyanın içine doğduğu günümüzde, durumdan etkilenen sadece çocuklar değil ebeveynler de oluyor. Peki, tüm bu sorular arasından bir yol çizmek mümkün mü? Başucu kütüphanemizde bu ay, anne babalara kitap önerileri listemizde James P. Steyer’ın FACEBOOK ÇAĞINDA ÇOCUK BÜYÜTMEKkitabı var. Steyer, etrafımızı saran dijital dünyaya karşı yapılabilecekleri çocukların gelişim evrelerine göre basit bir dille açıklıyor.

James P. Steyer bu kitabında ne anlatıyor?

Profosyönel kariyerine ilkokul öğretmeni olarak başlayan James P. Steyer, uzun yıllar Standford Üniversitesi’nde çocuk hakları, medyanın çocuklar üzerindeki etkileri, eğitici medya içerikleri gibi pek çok farklı konuda dersler vermiştir. Bu kitabında tüm bu bilgi birikimleriyle birlikte sosyal medyanın, özellikle Facebook’un 0-15 yaş arasındaki çocuklara etkilerini kaleme almıştır. Medyanın anne-baba-çocuk ilişkisine nüfus ederek göz teması, iletişim, mahremiyet gibi sosyal ve duygusal gelişimi basamaklarını nasıl atladığına vurgu yapar. Aynı zamanda erken ve gereğinden fazla kullanımın dikkat ve konsantrasyon gibi bilişsel kapasiteleri nasıl düşürdüğünü, çocuklarda neden giderek artan sayıda dikkat eksikliği olduğunu bilimsel örneklerle gözler önüne serer. Amerika’da 2003’ten beri teknoloji ve iletişim araçları konusunda aileleri bilinçlendirme hedefiyle açılan Common Sence Media kuruluşuna öncülük eden Steyer, medyanın hızlı değişen kaotik dünyasında yolunu kaybeden anne babalar için de kısa ve etkili yollar önermektedir.

FACEBOOK ÇAĞINDA ÇOCUK BÜYÜTMEK neden öneriler listesinde?

Bugün, dünyaya gelen her yeni nesil bir öncekine göre biraz daha fazla teknolojini içine doğmakta ve pek çok taze beyin sosyal medyanın etkileri ile erkenden tanışmakta. Bu erken karşılaşmalar, çocukların ilişkileri yürütme şekillerine, kendilik algılarına, duygusal olarak yakınlık ve mahremiyet duygusunun yıkımına sebep olmaktadır. İlginin ve dikkatin bir ekrana bağlı olması, çocukların konsantrasyon becerilerinin gelişmemesi yüzünden hafıza, derin düşünme, dikkat dağınıklığı gibi belirtilere sebep olmaktadır. Steyer bu kitabında, uzmanlarca sıkça yazılan tüm olumsuz etkileri bir araya toplayarak ebeveynlerin sosyal medya dünyasına yabancı kalmamasını hedeflemiştir. Bütün bu etkileri yaşlara göre sınıflandırarak farkındalığın arttırmış ve ebeveynlerin bu tehlikeler karşısında ‘yapılabilecekleri’ düşünmeleri için ışık tutmuştur. Çünkü yazarında belirttiği gibi aslında teknoloji harekete geçmeden önce düşünmeyi, analiz etmeyi ve planlamayı beklemeyecek kadar hızla yaşam alanlarına nüfuz etmektedir. Bu kitap, kendi çocuklarını çaresizce koruma isteğinde olan ancak nasıl yapacağını bilmeyen ebeveynlere, kendi tarzlarını bulmaları ve çocuklarını korumaları yolunda eşlik eden faydalı bir kitaptır. Sadece çocukların bireysel gelişimlerine değil, etkileşimlerine de örnek tutan Steyer, siber zorbalık, taciz, gizliliğin kaybı gibi sosyal noktalara da değinmektedir. Bu sebeple ebeveynlerin bir sistem olarak sosyal medyanın saldırılarına kalkan olmalarını öğütler. Uzun yıllar boyunca aileleri bu teknolojilerin kullanımı konusunda bilinçlendirmeyi hedefleyen yazar sosyal medyadan korunmaktan ziyade ona yön vermek için aileleri cesaretlendirir.

FACEBOOK ÇAĞINDA ÇOCUK BÜYÜTMEK’ te hangi sorulara cevap bulabilirsiniz?

“Çocuğum cep telefonu/tablet kullanmaya ne zaman başlamalı?”  “Yaşına göre internet kullanımını nasıl sağlamalıyım?” “Çocuğumun sosyal medyada izlediklerinden etkilenmemesi için ne yapmalıyım?” “Güvenlikle ilgili tehlikelere karşı çocuğumu nasıl korurum?” “Aile içindeki rollerimizin, iletişimizin kopmaması için ne tür önemler almalıyım?” “Çocuğum için uygusun bir medya içeriği olup olmadığını nasıl anlarım?” “Dahası, sosyal medyanın zararları için neler yapabilirim?” “Hangi destekleri kendi yanıma çekerek, bu işe yön verebilirim?”

James P. Steyer bu kitabında sosyal medyanın çocuk ve ergenler tarafından nasıl görüldüğünü anlatarak ebeveynleri önce kendi çocuklarını anlamaya sonra da hem ilişkilerini ve çocuklarını sahiplenerek onları korumaya davet ediyor ve ekliyor:

“Ebeveynlerimiz bizi belirli bir yere kadar koruyabiliyorlardı, mesela yüzmeyi öğrenene kadar havuzun derin tarafına gitmemize engel oluyorlardı. Oysa şimdi dijital medya ve teknoloji her yerde; Everest Dağı’nda bile 3G var. Cep telefonları sayesinden çocuklar genellikle ebeveynlerinden habersiz internete girip istedikleri anda istedikleri gibi geziyorlar. Zamane çocuklarını havuzun güvenli tarafında kalmak yerine derin bir medya okyanusunda yüzüyorlar. Onları tehlikeli sulardan uzak tutmamız mümkün değil; bu yüzden sanal dünyada güvenli bir şekilde yol almaları, oyun oynamaları, keşif yapmaları ve yüzeyde kalabilmeleri için ihtiyaç duydukları becerileri onlara kazandırmamız gerekiyor.” (Alıntı)

Künye:

Facebook Çağında Çocuk Büyütmek

James P. Steyer

Çeviren: Arzu Birkan

Doğan Kitap, 2012

202 sayfa